باتري خودرو در صورت نو بودن ميتواند خروجي شدت جرياني حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ آمپر را توليد كند. زماني كه اين مقدار آمپر به استارتر موتور خودرو وارد ميشود ميتواند ميل لنگ خودرو را به راحتي چرخانده و پيشرانه را به سرعت روشن كند؛ حتي زماني كه دماي هواي بيرون بسيار پايين باشد. زماني كه عمر باتري بالاتر ميرود ديگر توانايي روزهاي نخست را در فراهم كردن آمپر كافي ندارد و همين مساله باعث ميشود كه ديگر استارتر پيشرانه توانايي چرخاندن سريع ميل لنگ را نداشته باشد و مخصوصا اگر دماي هوا پايين باشد ممكن است ديگر امكان روشن كردن پيشرانهي خودرو را نداشته باشد. بسياري از رانندگان ممكن است با خودرويي كه مدت طولاني خاموش بوده و سپس توانايي روشن شدن را ندارد، مواجه شده باشند. چنين مخمصهاي به هيچ وجه جز شرايطي نيست كه كسي دوست داشته باشد در آن گرفتار شود.
حال سوال اساسي اين است كه آيا بايد باتري خود را قبل اين كه به چنين مرحله اي برسد تعويض كنيم؟ يكي از مراكز سرويس تخصصي خودرو كه فروش محصولات بامو، هيونداي، كاديلاك، ميني و ولوو را بر عهده دارد در اين باره ميگويد كه باتريهاي اتومبيل به طور معمول و در شرايط عادي تا چهار الي پنج سال يا حتي كمتر، عمر ميكنند. اگر باتري خودروي شما عمري به اين ميزان دارد بهتر است قبل از اينكه برايتان دردسر درست كند به فكر تعويض آن باشيد.
شرايط عادي؟
شرايط عادي به فاكتورها و عوامل بسياري وابسته است. به طور عادري، باتري خودرو نبايد تحت حرارت خيلي پايين يا خيلي بالا و تكان و ضربه قرار گيرد و يك سيستم شارژر اصولي و استاندارد بايد به آن متصل باشد. اما در دنياي واقعي شرايط ممكن است فرق كند. براي مثال اگر در محل گرمسيري زندگي ميكنيد در برخي از روزهاي سال، باتري خودروي شما تحت دماي بسيار بالايي قرار ميگيرد. در برخي از مناطق داخل كشور نيز در طول سال باتري تحت دماي بسيار بالا و در ادامه دماي بسيار پايين قرار ميگيرد كه اين مساله به شدت سلامت باتري را تحت تاثير قرار ميدهد. اگر تسمهي باتري نيز دچار مشكل شود اين قطعه به اندازهي كافي شارژ نخواهد شد و بزودي برايتان دردسر ايجاد خواهد كرد. پس به طور كلي باتريها به ندرت در شرايط كاري نرمال قرار دارند و عمر كمتري از ميزان اعلام شدهي توليدكنندگان خواهند داشت.
درون باتري چه خبر است؟
بياييد نگاهي دقيقتر به اجزاي داخلي يك باتري معمولي از نوع سرب-اسيدي بياندازيم تا بتوانيم بهتر متوجه مشكلات اين باتريها شويم. در داخل بدنهي پلاستيكي باتري تعدادي صفحهي سربي وجود دارند كه به صورت خط به خط جاسازي شدهاند. اين صفحات در مخلوطي از آب و اسيد سولفوريك غوطهور هستند و اين مايع فضاي بين آنها را پر كرده است. اين صفحات براي مقاومت بالايي طراحي شدهاند اما شرايطي وجود دارند كه ميتوانند سبب شكسته شدن ساختار داخلي آنها شوند. براي مثال، اگر مدت زمان طولاني را در حالتي رانندگي كنيد كه باتري در جاي خود محكم نشده باشد و مدام تحت لرزش و ارتعاشات قرار داشته باشد چنين شرايطي ميتواند منجر به ضعيف شدن صفحات گردد. همچنين حرارت بيش از اندازه در زمان تابستان نيز ميتواند واكنشهاي شيميايي را كه منجر به كاهش عمر باتري ميشوند را سرعت بخشد.
سفرهاي كوتاه
شايد جالب باشد بدانيد انجام سفرهاي كوتاه يا توقفهاي زياد در طي سفرهاي طولاني نيز ميتواند به باتري خودرو آسيب برساند. دليل اين امر اين است كه در اين شرايط، باتري هيچگاه فرصت شارژ شدن كامل را پيدا نميكند در نتيجه پديدهي لايه لايه شدن اسيد در باتري رخ ميدهد و چنين پديدهاي سبب آسيب ديدن صفحهها و در نهايت كاهش طول عمر باتري ميشود.
نشانههاي پايان عمر باتري
واضحترين و سادهترين نشانه اي كه نزديك شدن باتري به پايان عمر كاري را نشان ميدهد اين است كه باتري خودروي شما در حالت شارژ كامل (براي مثال پس از طي مسافت طولاني) نتواند دوباره پيشرانه را روشن كند. البته اين قضيه ميتواند ناشي از وجود ايراد در مدار شارژ باتري خودرو نيز باشد بنابراين بايد به دقت چك شود، البته هر مكانيكي ميتواند اين عيبيابي را براي شما انجام دهد. با اين حال اگر سيستم شارژ مشكلي نداشته باشد، بدين معني است كه باتري در وضعيت خوبي قرار ندارد. همچنين با دانستن عمر باتري خود نيز ميتوانيد زمان تعويض آن را متوجه شويد چون همانطور كه پيشتر گفتيم باتريهاي معمولي عمر حداكثري ۴ تا ۵ سال دارند؛ البته قويا پيشنهاد ميكنيم در بازهي زودتري اقدام به تعويض باتري خود كنيد.
نتيجه گيري
باتريها آنقدر قطعات قابل اطميناني هستند كه بسياري از رانندگان فراموش ميكنند كه باتري خودرويشان به اواخر عمر خود نزديك شده است. با اين وجود اگر حواستان به عمر باتري خودرو باشد ميتوانيد ريسك خرابي در راه را كاهش دهيد. همانطور كه اشاره كرديم اگر خودروي شما در حالت شارژ كامل به راحتي روشن نشود ميتواند دليل خوبي براي تعويض باتري باشد. اگر در اين مورد شك داريد ميتوانيد از يك مكانيك كمك بگيريد. در اين صورت ديگر ميتوانيد از روشن شدن خودروي خود براي چندين سال مطمئن باشيد.