
چالش لنز زوم در برابر لنز پرايم يك بحث ناتمام در عكاسي و يكي از مسائلي است كه تاكنون بهطور قاطع حل نشده است. لزوما همه چيز به اين سمت ميرود كه كيفيت مهمتر است يا تنوع. لاكلان تول عكاس حيات وحش، مسابقات ورزشي و غذا است كه در اين مقاله به مقايسه لنزهاي پرايم و زوم ميپردازد. اين عكاس باسابقه بهتازگي وبسايتي شخصي براي راهنمايي عكاسان آماتور و مؤلفههاي افزايش خلاقيت در عكاسي راهاندازي كرده است.
اخيرا، كيفيت عكس در حال تبديل شدن به پرطرفدارترين جنبهي عكاسي است. همزمان با رونمايي سيگما از لنزهاي پرايم بسيار باكيفيت و خاص سري آرت (Art) و توليد دوربينهاي ۳۶، ۴۲ و حتي ۵۰ مگاپيكسلي توسط شركتهاي توليد دوربين، ديگر انتخابهاي بيشتري براي گرفتن عكسهاي دقيق و خاص وجود ندارد. البته اگر شما چنين دوربين با وضوح بالايي داشته باشيد، انتظار داريد كه بيشتر اين امكانات را داشته باشد. بهطور كلي اين بدان معنا است كه بايد از لنز پرايم استفاده كنيد. لنزهاي پرايم فقط به بهينهسازي فاصله كانوني نياز دارند و از نظر طراحي بسيار سادهتر هستند؛ بنابراين تقريبا هميشه بسيار باكيفيت و شارپتر از لنزهاي زوم با قيمت مشابه هستند.
لنز پرايم تا زماني مناسب است كه بتوانيد دقيقا سوژه را در قاب قرار دهيد. بهمحض اينكه سوژه خيلي دور يا خيلي نزديك شود، لنز پرايم ديگر كاربردي ندارد.
عكسي زير را بهعنوان نمونه مشاهده كنيد:

۵۰۰ ميليمتر انتهاي بازهي لنز ۵۰۰-۲۰۰ ميليمتري، يك ديد بسيار خوب از منظرهي اين گوزن ميدهد. براي اين عكس خاص، يك لنز پرايم ۵۰۰ ميليمتري f/4، وضوح، سرعت، زيبايي و جلوهي بهتر در كنار فوكوس خودكار سريعتري به ما ميدهد. پس براي خلق چنين تصويري، لنز پرايم بهتر است.
سريع قضاوت نكنيد! ببينيد وقتي به يك شيء غيرمنتظره مانند گوزن دوم برخورد ميكنيم چه اتفاقي ميافتد؟

بهطور ناگهاني لنز ۵۰۰ ميليمتري مناسب نخواهد بود و براي گرفتن عكس بهتر مجبور به كوچك كردن آن تا ۳۲۰ ميليمتر ميشويم. البته ميتوانيد با گام برداشتن به عقب يا جلو، كادر خود را تنظيم كنيد. اما در اين سناريو من در يك پيادهرو بودم كه جاده هم درست پشت سر من قرار داشت. اين يك مسئله معمولي نيست. زوم كردن با پاها (حركت براي تغيير كادر) در حالت تئوري بسيار خوب است؛ اما اغلب در ژانرهاي مختلف عكاسي، محيط ما از اين امر جلوگيري ميكند. از اينرو به تعويض لنز نياز خواهيد داشت و البته ريسك از دست دادن لحظات مهم همواره در كمين است.
احتمالا هيچ مثال كاربرديتر از عكاسي ورزشي وجود ندارد؛ هنگام عكاسي از مسابقه، هيچ زماني براي تعويض لنز و هيچ راهي براي نزديكتر يا دورتر شدن از سوژه نداريد.
بررسي عكاسي از چند بازي فوتبال با دوربين نيكون ۵۰۰-۲۰۰ نشان داد كه بيشتر عكسهاي خود را در بازهي ۴۰۰-۳۰۰ ميليمتر، ۲۵ درصد در ۵۰۰ و ۱۰ درصد را در فاصلهي كانوني ۳۰۰-۲۰۰ ميليمتري ثبت كرده بوديم. براي پوشش اين محدوده با لنز پرايم به دو يا سه لنز احتياج داريد و مجبور به برش بسياري از عكسهاي خود خواهيد شد. بهعلاوه، عمليات زوم همواره بسيار سريعتر از تعويض دوربينها است (و اگر چندين دوربين نداشته باشيد و مجبور به تعويض لنز باشيد، حتي بدتر و زمانبرتر است).

به همين دليل عموما لنزهايي مانند ۴۰۰-۲۰۰ ميليمتري f/4 براي عكاسي ورزشي به كار ميروند. باوجود اينكه لنزهاي پرايم ۳۰۰ و ۴۰۰ ميليمتري f/2.8 سريعتر، دقيقتر و معمولا ازهرجهت بهتر هستند، انعطاف لازم را براي پوشش كامل بازيهاي ورزشي فراهم نميكنند.
همانطور كه گفته شد، دستگاههاي مخابرهي عكس از راه دور پرايم هنوز هم كاربردي هستند. ميتوانند در عكاسي ورزشي استفاده شوند و تصاوير رؤيايي ثبت كنند. بنابراين گرفتن عكس با كيفيت متوسط با لنز پرايم از عكس متوسط با لنز زوم بهتر است؛ البته لحظاتي هستند كه به دليل محدوديت فاصله كانوني، قادر به ثبت دقيق آنها نيستيد.
برش عكس فقط دورنماي تصوير را به شما ميدهد و ديگر هيچ راهي براي دستيابي به عكس عريضتر با لنز پرايم وجود ندارد. پس شما بايد بين اينكه بهترين كيفيت ممكن را به بهاي چند فرصت عكاسي ميخواهيد يا فرصتهاي بيشتري براي گرفتن عكسهاي بيشتر با كيفيت پايينتر، يكي را انتخاب كنيد.
برخي لنزهاي بسيار خوب زوم نيكون ۵۰۰-۲۰۰ به دقت لنزهاي پرايم نيستند؛ اما خيلي خوب هستند. لنزهاي ۴۰۰-۲۰۰ ميليمتري هم در بيشتر موارد خوب هستند. با لنزهاي اينچنيني، گرفتن عكسهاي رضايتبخش كار دشواري نيست. اما براي لنزهايي كه به اين خوبي نيستند چطور؟
در طول سفر به مناطق كوهستاني اسكاتلند، با لنز سيگما كه نسخهي قبل از آرت است، عكس گرفتم. در ۱۲ ميليمتري بسيار عالي بود؛ اما در ۲۴ ميليمتري دقت آن بالا نيست. انواع مختلفي از لنزهاي دقيقتر پرايم نيز وجود دارند كه قسمتهايي از فاصلهي كانوني را پوشش ميدهند.
در زير يك عكس در ۱۲ ميليمتري مشاهده ميكنيد:

در يك روز كاملا دلگير در اسكاتلند و با وجود باد و حركت آب، گرفتن تصوير پانوراما كار دشواري بود؛ اما به لطف لنز ۱۲ ميليمتري در دسترس، صحنهي مورد نظر با يك اكسپوژر ثبت شد. ممكن است فكر كنيد كه با وجود مناظر پوياي اسكاتلند، يك لنز پرايم ۱۲ ميليمتري كافي است؛ اما در حقيقت، بهدفعات مجبور به استفاده از لنز ۲۴ ميليمتري شدم.
بهعنوان مثال در اين عكس از آيلين دونان، قلعه بهطور محسوسي در لنز ۱۲ ميليمتري كوچك شده است. بزرگنمايي تا ۲۴ ميليمتر تنها راه مؤثر براي گرفتن عكسي است كه كاربردي باشد.

با اينكه ميتوانيد با تعدادي لنز پرايم عكسهايي بهتري ثبت كنيد؛ اما فراموش نكنيد كه بايد همه چيز را در توشهي سفر خود همراه داشته باشيد و با آن به كوهستان سفر كنيد. من دو لنز ديگر با فاصله كانوني بيشتر براي عكاسي از شهر ادينبرو آورده بودم كه طبعا دليل سنگينتر شدن كولهبار من بودند.
شايد به همراه بردن تنها يك لنز زوم، احتمال گرفتن عكس باكيفيت را كاهش بدهد؛ اما هنگامي كه براي عكاسي در سفر استفاده ميشود، قطعا يك انتخاب كاربردي است.
در پايان بهعنوان نتيجهگيري، لنزهاي پرايم ابزاري رؤيايي هستند كه ميتوانند در دست شگفتي بيافرينند؛ اما اين بدان معنا نيست كه براي هر موقعيتي بهترين وسيله هستند. در بسياري از موارد يك لنز زوم با وجود كيفيت پايين اجازه ثبت لحظات جذاب بيشتري به ما ميدهد. براي مواقعي كه شما نياز به عكس بسيار خاصي داريد، لنز پرايم را برداريد و قدرت نور خالص آن را رها كنيد.
فقط عموميتر بودن كاربرد لنزهاي زوم را فراموش نكنيد. اين لنزها زماني كه همه چيز غير قابل پيشبيني است، پشتيبان شما و آماده هستند كه هر نوع تصويري را به ثبت برسانيد.