با Illustrator فونت مورد علاقه خود را طراحي كنيد

رسانه كليك – در اين مطلب مي‌خواهيم سريع ترين و آسان ترين روش براي ساختن فونت دلخواهتان را آموزش دهيم؛ در پايان اين آموزش انتظار مي‌رود بتوانيد فونت هاي اختصاصي خودتان را به سرعت طراحي كنيد.

به فكر استفاده از فونت‌هاي اختصاصي خودتان افتاده‌ايد؟ آيا مي خواهيد فونت‌هايي شبيه به دست‌خط خودتان را بسازيد؟ و يا مي خواهيد فونت هايي جالب و اختصاصي خودتان را طراحي كنيد؟

شما مي توانيد فونت هايي كه مي سازيد را مانند ديگر فونت ها در هر برنامه و نرم افزاري مثل Word، فتوشاپ و… استفاده كنيد و حتي فونت طراحي شده را در ماركت هاي فونت به فروش بگذاريد. 
در ادامه با ما باشيد.

با چه نرم افزاري فونت را طراحي كنيم؟

ما در اين آموزش از نرم افزار ايلوستريتور (Illustrator) براي طراحي فونت استفاده مي كنيم. البته از نرم افزارهاي ديگري مثل فتوشاپ مي توانيد براي طراحي فونت استفاده كنيد، ولي ما از نرم افزار ايلوستريرتور بخاطر وكتور و برداري بودن آن استفاده مي كنيم كه باعث با كيفيت شدن فونت مي‌شود. اگر از ايلوستريتور براي طراحي استفاده مي كنيد بهتر است تا مفاهيم مقدماتي آن را ياد داشته باشيد تا بهتر بتوانيد حروف را طراحي كنيد.

با چه نرم افزاري فونت را بسازيم؟

نرم افزار Font Creator به شما اجازه مي دهد تا هم فونت بسازيد و هم به ويرايش فونت هاي TrueType و  OpenType بپردازيد. اين ابزار به عنوان يكي از ابزارهاي مورد نياز و قدرتمند طراحي براي طراحان گرافيكي و متخصصان تايپوگرافي شناخته شده است و رابط كاربري آسان اين نرم افزار باعث شده تا حتي كاربران مبتدي نيز قادر به ايجاد فونت باشند.

در ابتدا به نكات مهم در نرم افزار Font Creator مي پردازيم تا در ادامه راحت تر بتوانيم فونت ها را بسازيم

براي وارد كردن فونت در Font Creator به مسير File / Open Installed Font برويد. سپس ليستي از فونت هاي نصب شده بر روي ويندوز به نمايش در مي آيد. سپس يكي از فونت هاي فارسي را انتخاب كنيد.

همانطور كه مي بينيد هر حرف در مربع هايي قرار دارد كه به هر يك از اين مربع ها Glyph مي گويند، و هر فونت هم بيشتر از ۲۰۰ تا Glyph دارد كه شما بايد تك تك واژه ها را طراحي كنيد و داخل Glyph مختص به خودش بگذاريد.

شايد بپرسيد ما در زبان فارسي ۳۲ حرف داريم پس چرا تعداد Glyph ها زياد است؟ چون شما هم بايد علامت هايي مثل علامت سوال، علامت تعجب و ديگر علامت ها را طراحي كنيد و هم بايد شكل هاي مختلف هر حرف را بسازيد، براي مثال حرف ب داراي چهار شكل ب ابتدايي، ب وسط ، ب اخر و ب تنها است. و شما بايد تك تك اين حرف ها را طراحي كنيد.

در Font Creator هر حرف داراي يك كد و شناسه است و شما بايد هر حرف را در Glyph مخصوص خودش قرار دهيد. براي مثال ب ابتدايي داراي شناسه Ufe91 است. با نگه داشتن موس بر روي هر Glyph مي توانيد اطلاعات بيشتري از حرف را به دست آوريد.

با كليك بر روي هر Glyph پنجره جديدي باز مي شود و شما مي توانيد در اين پنجره ي ويرايشگر حرف مورد نظر را ويرايش كنيد.

در اين پنجره خط هاي قرمز عمودي و افقي مي بينيد كه هر كدام از اين خط ها اسم هايي دارند، مهم ترين اين خط ها Bearing Line و Base Line نام دارند كه در ادامه توضيح مختصري درباره اين دو خط مي دهيم.

Bearing Line: در اين پنجره خط هاي عمودي قرمز رنگ در چپ و راست حرف مشاهده مي كنيد كه به اين خطوط Bearing  Line مي گويند، كه نشان دهنده محل قرارگيري و نحوه چيدمان حرف مورد نظر است و حدود حرف هاي قبل و بعد را مشخص مي كند.

Base Line: خط افقي قرمز رنگي كه به اسم Base Line مشاهده مي‌كنيد نشان‌ ‌دهنده خط زمينه (خط كرسي) يا همان خط اصلي نوشتاري است. اين همان خطي است كه معمولا حروف روي آن قرار مي‌گيرند و شما بايد به قرار دادن درست هر حرف بر روي اين خط توجه كنيد. اگر درس هاي دوران ابتدايي را به خاطر بياوريد، هر حرف جايگاه خاصي روي خط كرسي داشت مثلا حرف (ب) دقيقا روي خط كرسي قرار داشت و يا در حرف (ل) نصف آن بالاي خط و نصف آن پايين خط كرسي قرار داشت، پس در اينجا هم بايد اين قاعده را روي خط Base Line رعايت كنيد.

حالا كه با مفاهيم مقدماتي در نرم افزارFont Creator  آشنا شديد، آموزش طراحي و ساختن فونت را شروع مي كنيم.

 شروع آموزش

در ابتدا بايد به اين نكته اشاره كنم كه هر كسي روند خاصي را براي طراحي و ساختن فونت دنبال ميكند، و روش هاي مختلفي براي طراحي و ساختن فونت وجود دارد. آموزشي را كه در ادامه ميخوانيد به نظر من يكي از بهترين روش ها است و شما مي توانيد از آن استفاده كنيد كه ممكن است از نظر شما متفاوت باشد، به هر حال من از اين روش براي ساختن فونت استفاده مي كنم كه اگر مايل بوديد مي توانيد از اين راه براي ساختن فونت اقدام كنيد.

۱-طراحي حرف در نرم افزار ايلوستريتور

در ابتدا بايد تك تك حرف ها را در نرم افزار Illustrator و با ابزار Pen و يا هر ابزاري كه خواستيد طراحي كنيد و هر حرف را جداگانه و با فرمت AI ذخيره كنيد تا بتوانيد آن را به صورت برداري و وكتور به نرم افزار Font Creator وارد كنيد.

نكته ۱: دقت داشته باشيد كه اگر از Pen براي طراحي حرف استفاده مي كنيد، شما يا بايد خودتان حرف هايي با شكل بسته ايجاد كنيد، و يا مي توانيد حرف را به شكل باز طراحي كنيد، سپس از منوي Object گزينه Expand را بزنيد تا شكل بسته ايجاد شود و شكل باز به شكل بسته تبديل شود. حرف هاي با شكل باز در Font Creator قابل قبول نيست. در تصوير زير تفاوت حرف با شكل باز و بسته را مي بينيد(براي اينكه بهتر متوجه بشويد، ميتوانيد فيلم آخر اين پست را ببينيد).

نكته ۲: شما مي توانيد حرف ايجاد شده را با فرمت هاي ديگري هم مثل PNG يا JPG ذخيره و وارد نرم افزار كنيد، اما اگر از اين فرمت ها استفاده كنيد هنگام وارد كردن به برنامه حرف كيفيت خودش را از دست مي دهد و پيكسليت مي شود، پس بهتر است با فرمت AI ذخيره كنيد تا برداري بودن آن حفظ شود.

در عكس زير تفاوت تصوير وارد شده به نرم افزار Font Creator را با فرمت AI و PNG را مي بينيد.

۲-ساختن فونت در نرم افزار Font Creator

قبل از اين كه حروف طراحي شده را وارد نرم افزار كنيم بايد Glyph هاي فارسي را ايجاد كنيم تا بتوانيم هر حرف را در Glyph فارسي مخصوص خودش قرار دهيم.

۲-۱: ايجاد Glyph هاي فارسي

دو روش براي ايجاد Glyph هاي فارسي و استفاده از آنها وجود دارد:

روش اول: براي ساخت Glyph هاي فارسي از منوي File گزينه New را بزنيد و سپس در پنجره باز شده نامي براي فونت انتخاب كنيد و نوع استايل فونت را تنظيم كنيد و ديگر تنظيمات آن را انجام دهيد، سپس شما ليستي از Glyph هاي لاتين مشاهده خواهيد كرد. براي وارد كردن Glyph هاي فارسي از نوار ابزار Insert Character را بزنيد. در پنجره ي Insert Character قسمت Display Font را با توجه به زبان فونت تنظيم كنيد و سپس بايد روي تك تك حروفي كه مي خواهيد دابل كليك كنيد تا Glyph هاي آن وارد برنامه شود (حروفي كه به رنگ سبز در آمده اند، يعني Glyph هاي آن وارد شده و حروفي كه هنوز سفيد است انتخاب نشده پس بايد انها را از طريق دابل كليك انتخاب كنيد و Ok را بزنيد).

روش دوم: در اين روش شما از فونت هاي فارسي نصب شده روي ويندوز استفاده مي كنيد.
چون Glyphهاي فارسي اين فونت ها قبلا ايجاد شده و تنها كاري كه شما بايد انجام دهيد اين است كه حرف موجود در هر Glyph را حذف و حرف طراحي شده خودتان را جايگزين آن كنيد.
براي وارد كردن فونت از منوي File گزينه Open Installed Font را بزنيد تا ليست فونت ها بارگيري شود و سپس از ليست فونت ها يك فونت فارسي را انتخاب كنيد. سپس Glyph هاي فارسي را مشاهده خواهيد كرد و حالا حرف هاي هر Glyph را حذف و حرف هاي خودتان را در Glyph مخصوص خودش قرار دهيد.

نكته: اگر از اين روش براي ايجاد Glyph هاي فارسي استفاده مي كنيد، شما بايد در پايان ساختن فونت نام فونت را تغيير دهيد تا جايگزين فونتي كه در ابتدا وارد نرم افزار كرديد نشود و فونت شما به عنوان فونت جديدي شناخته شود(در ادامه به نحوه تغيير نام فونت خواهيم پرداخت).

۲-۲: وارد (import) كردن حروف طراحي شده به نرم افزار

براي وارد كردن حرف طراحي شده روي Glyph حرف مورد نظر كليك كنيد و سپس در پنجره ي جديد از نوار ابزار Import image را بزنيد و فايلي را كه قبلا با فرمت AI ذخيره كرده بوديد را انتخاب كنيد تا وارد نرم افزار شود(اگر پس از انتخاب، حرف طراحي شده را در نرم افزار مشاهده نكرديد نوار اسكرول سمت راست را به پايين يا بالا بكشيد تا حرف وارد شده را پيدا كنيد).

۲-۳: جايگذاري درست هر حرف نسبت به خطوط

بعد از اينكه هر حرف را در Glyph مخصوص خودش قرار داديد بايد به مكان قرار گيري هر حرف روي خط توجه كنيد.

همانطور كه در ابتداي پست گفته شد، در زبان فارسي از هر حرف چند شكل مختلف وجود دارد (ابتدايي ، وسط ، انتهايي ، تنها) و هر شكل از اين حرف ها در مكان خاصي نسبت به خطوط  قرار مي گيرند،
پس بايد به جايگذاري درست هر شكل حرف هم روي خط Base Line و هم نسبت به خطوط عمودي Bearing Line دقت كنيد.

حرف هايي كه داراي شكل ابتدايي هستند (مانند ب ابتدايي ، پ ابتدايي و امثال اينها) به دو خط عمودي Bearing Line مي چسبند.
حرف هايي كه داراي شكل وسط هستند (مانند ل وسط ، ع وسط  و امثال اينها) به دو خط عمودي Bearing Line مي چسبند.
حرف هايي كه داراي شكل انتهايي هستند (مانند د انتهايي ، ر انتهايي  و امثال اينها) به Bearing Line اولي مي چسبند و از Bearing Line دومي فاصله دارند.
حرف هايي كه داراي شكل تنها هستند (مانند ج تنها ، ز تنها  و امثال اينها) به Bearing Line اولي مي چسبند و از Bearing Line دومي فاصله دارند.

در تصوير زير محل قرار گيري شكل هاي مختلف حرف ب نسبت به خطوط Bearing Line را مي بينيد.

نكته: شما در هر مرحله مي توانيد فونت خود را تست كنيد و ببينيد حرف طراحي شده در محيط متني به درستي به نمايش در مي آيد يا نه. براي تست كردن فونت و حروف از نوار ابزار گزينه Test Current Font as TTF/OTF را بزنيد تا بتوانيد حروف را تست كنيد.

۲-۴: خروجي گرفتن

بعد از اينكه هر حرف را در Glyph مخصوص خودش و در مكان صحيح نسبت به خطوط Base Line و Bearing Line قرار داديد، بايد نام فونت خود را بنويسيد تا به عنوان فونت جديدي در ويندوز شناخته شود.
براي نوشتن نام فونت از منوي Font گزينه Properties را بزنيد و روبروي Font Family نام فونت را بنويسيد و تنظيمات ديگر آن را انجام دهيد.

حالا براي استفاده از فونت بايد از آن خروجي بگيريد و آن را Export كنيد. براي خروجي گرفتن از فونت از منوي File گزينه Export Font as را بزنيد و نوع خروجي را بر حسب نيازتان مشخص كنيد.
خروجي Export True Type براي استفاده از فونت در محيط ويندوز است و با فرمت TTF ذخيره مي شود.
خروجي Export as Web Font براي استفاده از فونت در محيط وب است و با فرمت WOFF ذخيره مي شود.

در پنجره جديدي كه باز مي شود Export را بزنيد و سپس پنجره Save as باز مي شود، در اين پنجره مسير ذخيره شدن فونت را مشخص كنيد و Save as Type را روي فرمت TTF قرار دهيد و Save را بزنيد.

حالا به مسيري كه فونت را ذخيره كرديد برويد و روي فونت كليك و آن را نصب كنيد، براي نصب روي Install بزنيد.

حالا فونت شما آماده است و مي توانيد مثل ديگر فونت ها از آن در محيط هاي متني مثل Word استفاده كنيد.

تمام اين آموزش از طراحي تا ساخت چند حرف منتخب، همراه با جزئيات بيشتر در ويديوي زيرآماده شده و مي توانيد براي درك بهتر اين فيلم را مشاهده كنيد.

در پايان بايد اين نكته رو بگم كه طراحي و ساختن فونت كار تخصصي است و به اين سادگي ها نمي توان فونت ساخت.

در اين آموزش فقط سعي شده تا كاربران مبتدي يا افرادي كه به طراحي و ساختن فونت علاقه مند هستند با مفاهيم مقدماتي ساخت فونت آشنا شوند و يك بكگراند و پس زمينه اي نسبت به ساخت فونت در ذهنشان ايجاد شود تا اگر آن را دوست داشتند به صورت حرفه اي و تخصصي آن را بخوانند و ادامه دهند.